Sậy (Tiểu thuyết Thuận)

“Con người chỉ là một cây sậy, mềm yếu nhất trong muôn loài, nhưng đó là một cây sậy biết suy nghĩ...”  - Blaise Pascal

Sậy – cuốn tiểu thuyết thứ 9 của nhà văn Thuận kể về một cô gái là nghiên cứu sinh, xách va-li về nước sau mười năm theo đuổi đam mê văn chương trên đất Pháp, chẳng vì một lý do nào cả. Con đường trở về Sài Gòn của cô tình cờ phơi bày rất nhiều bí mật gia đình: Ba cô, chị cô và cả chính cuộc tình vô vọng của cô.

Vài thập kỷ trước, ba cô cũng xách va-li về nước sau nhiều năm du học với lý tưởng xây dựng chủ nghĩa xã hội, xây dựng quê hương mà ông luôn ngóng vọng. Nhưng ông nhanh chóng vỡ mộng để bắt đầu cuộc sống lưu vong trên chính quê hương của mình, bởi những nghi ngờ, tị hiềm, toan tính...

Sậy đặt vào trung tâm tiểu thuyết một vài cá nhân vô danh bị cuốn đi trong guồng quay của lịch sử. Trong Sậy, Thuận đặt thêm các nghi vấn về niềm tin và cái giá phải trả; về chủ đề tha hương và câu hỏi “Sống thế nào giữa hai nền văn hóa?” vốn thường trực trong các tác phẩm trước đây của cô. Tiểu thuyết này là một dụng công của nhà văn trong việc thể hiện những giằng xé chọn lựa của con người thời toàn cầu hóa với những giá trị truyền thống, những điểm khó hóa giải giữa lịch sử cá nhân và cộng đồng.

“Nếu yên tĩnh được người Pháp coi là đức tính ở hàng xóm láng giềng, thì với người Việt lại là thứ dễ gây ác cảm. Ở đây hầu như chẳng ai sợ tiếng ồn. Họ có khả năng ăn, ngủ, học bài, ngâm thơ, chơi đàn và làm tình ngay cạnh loa phóng thanh, karaoke, chợ trời, cửa hàng mài dao kéo và tiếng kèn đám ma. Trở về Việt Nam, đôi tai của ba tôi trở nên rất nhạy, không phải với tiếng động mà với sự im lặng. Bởi vì nếu tiếng động để lộ gần như tất cả tính chất của sự việc thì chỉ có trời mới biết điều gì ẩn sau một sự im lặng.

Kẻ nào đó đang bí mật theo dõi, điều tra, ghi chép, làm báo cáo về chúng ta ngay cạnh chúng ta?”

(Trích Sậy)