Gần nửa thế kỉ qua, các thế hệ thiếu nhi nước ta đã thuộc, đã hát không ít những bài hát của nhạc sĩ Phạm Tuyên. Nhiều người khi trưởng thành vẫn coi đó như những kỉ niệm bằng âm thanh của một tuổi thơ trong trắng, hồn nhiên trên đất nước trải qua bao nhiêu năm chiến tranh và những năm hòa bình dựng xây sau này.
Phạm Tuyên thuộc thế hệ nhạc sĩ trưởng thành từ những năm đầu kháng chiến chống Pháp. Là một sĩ quan trẻ, sau lại là thầy giáo, ông sáng tác nhạc từ rất sớm.
Những ca khúc đầu tiên của ông dành cho thiếu nhi là những bài hát viết cho Thiếu sinh quân ở Việt Bắc. Từ đó tới nay, dù bận rộn nhiều công việc về âm nhạc, ông vẫn thường xuyên dành cho tuổi thơ những ca khúc hay, từ lứa tuổi mầm non tới lứa tuổi “Tiến lên đoàn viên”.
Nhạc của Phạm Tuyên hồn nhiên, trong sáng, giản dị, đằm thắm, dễ hát, dễ thuộc. Với hình tượng nghệ thuật đẹp, phù hợp với từng độ tuổi, nhiều bài ca của ông đã trở thành những câu hát cửa miệng của tuổi thơ trong cả nước, tới mức người ta không còn biết bài hát đã được viết từ lúc nào và tác giả của nó là ai nữa.
Sự quan tâm của ông không chỉ dừng ở những sáng tác ca khúc. Ông đã viết nhiều cuốn sách cho thiếu nhi về kí xướng âm, về thường thức âm nhạc, dịch bài hát của nước ngoài...
Những năm gần đây ông vẫn cho ra đời những bài hát được thiếu nhi cả nước đón nhận nhiệt tình và phổ biến rộng rãi. Một số bài gần như những cái mốc trong biên niên sử bằng âm thanh về phong trào của thiếu nhi nước ta. Ông là bằng chứng cho câu nói thâm thúy của danh họa Picasso: “Phải cần rất nhiều thời gian để trở thành trẻ thơ”.
Trân trọng sự đóng góp của nhạc sĩ Phạm Tuyên cho phong trào ca hát của thiếu nhi, Nhà xuất bản Kim Đồng cho tái bản tập ca khúc Cánh én tuổi thơ gồm những bài hát chọn lọc mà ông đã viết cho các em nhỏ trong mấy chục năm qua. Mong đây sẽ là một tư liệu quý cho hoạt động ca hát của các em và cũng là những kinh nghiệm bổ ích cho những người sáng tác sau này. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.
NHÀ XUẤT BẢN KIM ĐỒNG
“... Phạm Tuyên là một đại thụ có nhiều cành, nhiều nhánh, mà nhánh nào cũng vạm vỡ và sum suê. Một trong những nhánh tươi nõn ấy, ông dành hiến dâng cho con trẻ...” (Nhà thơ Trần Đăng Khoa)
Nhạc sĩ Phạm Tuyên
Sinh ngày: 12-1-1930
Quê quán: Bình Giang, Hải Dương
Hội viên hội nhạc sĩ Việt Nam
Ông là con thứ chín của nhà văn hóa Phạm Quỳnh (1892-1945)
Ông đã từng công tác tại Trường Lục quân Trần Quốc Tuấn, Trường thiếu sinh quân Việt Nam, Đài tiếng nói Việt Nam, Nguyên chủ tịch Hội âm nhạc Hà Nội.
Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, 2011.
Các tác phẩm viết cho trẻ em
Nhạc lý cơ bản (Khu học xá TW – 1956)
Cách tổ chức Đồng Đội Ca (Nhà xuất bản Âm nhạc – 1960)
Kí âm phổ thông (Nhà xuất bản Âm nhạc – 1961)
Con thỏ trắng (Kịch hát Liên Xô – Dịch, Nhà xuất bản Âm nhạc – 1962)
Âm nhạc ở quanh ta (Nhà xuất bản Kim Đồng – 1987)
Con cóc là cậu ông trời (Nhà xuất bản Giáo dục – 1987)
Chú voi ngoan (Tập ca khúc, Nhà xuất bản Âm nhạc – 1990)
Bé hát khúc Đồng dao (Tập ca khúc, Nhà xuất bản Giáo dục – 1993)
Chúng ta hát cùng Đô – rê – mon (Nhà xuất bản Kim Đồng – 1994)
Bầu và bí (Tập khúc ca, Nhà xuất bản Giáo dục – 1997)
...
