BÀN VỀ LÒNG KHOAN DUNG

Bị buộc tội sát hại chính con trai của mình, Jean Calas, một tín đồ Kháng cách ở Toulouse, phải chịu hành hình trên bánh xe tử thần còn gia đình ông thì lâm vào cảnh khốn đốn. Vụ việc đầy tai tiếng này thực chất là hệ quả của sự bất khoan dung ở những kẻ cuồng tín muốn trừng phạt những ai không cùng tín ngưỡng với mình.

Ra mắt công chúng năm 1763, BÀN VỀ LÒNG KHOAN DUNG của Voltaire đã gây tiếng vang lớn trên khắp châu Âu khi mở đầu bằng vụ việc của Jean Calas, từ đó lên án và chống lại sự cuồng tín từng gây ra bao cuộc chiến thảm khốc trong lịch sử. Cuốn sách là một trong những tác phẩm tiêu biểu và quan trọng nhất thời kỳ Khai sáng, đặc biệt là về lòng khoan dung trong tôn giáo và quyền tự do tư tưởng. Ngoài ra, cuốn sách còn thể hiện rõ ba khía cạnh của Voltaire: vừa là nhà văn, vừa là triết gia và nhà tư tưởng luôn đấu tranh vì tự do của con người.

Không chỉ mang tính thức thời và cấp thiết ở thời điểm ra mắt, những quan điểm về sự khoan dung và phẩm hạnh con người trong BÀN VỀ KHOAN DUNG đến nay vẫn còn giữ nguyên giá trị.

"Tôn giáo bị ép buộc không còn là tôn giáo; cần thuyết phục, chứ không phải bắt ép."

(Lactantius, quyển 3)

"Những con hổ chỉ nạt nộ nhau vì miếng ăn, còn chúng ta diệt chủng lẫn nhau vì các đoạn văn."

(Bàn về lòng khoan dung, Voltaire)