Bàn Về Nhiếp Ảnh (Giải National Book Critics Circle Award 1977) (Tái bản năm 2019)

Bàn Về Nhiếp Ảnh

Xuất phát từ quan điểm triết học của Plato coi tất cả những gì ta nhìn thấy đều chỉ là bóng đổ của hiện thực - Susan Sontag đã tìm hiểu vai trò, ý nghĩa và tác động của hình ảnh do con người sáng tạo ra, từ hội họa cho đến khi xuất hiện những hình ảnh do máy chụp ảnh và quay phim làm ra mà bà gọi là "photographic images" - hình ảnh nhiếp ảnh. Sontag nhận ra một điều cực kỳ quan trọng, rằng khác hẳn với những hình ảnh do con người tạo ra bằng thủ công, như hội họa, có bản chất diễn giải hiện thực, những hình ảnh nhiếp ảnh - từ ảnh chụp cho đến phim điện ảnh, truyền hình và video ở đủ mọi định dạng - là những dấu vết và tiêu bản vật chất của hiện thực, tạo nên bởi những quy luật vật lý của thế giới khách quan. Bản chất hiện thực ấy của nhiếp ảnh đã tạo nên một hiện thực khác song hành với hiện thực tự nhiên, và ngày càng lấn át hiện thực tự nhiên, khiến cho chúng ta ngày càng thích sống trong cái "thế giới hình ảnh" do chính mình tạo nên ấy, mất dần liên lạc với hiện thực tự nhiên, trở nên xa lạ với hiện thực tự nhiên. Hệ lụy của "thế giới hình ảnh" gắn liền với những hệ lụy của tiến trình dân chủ trong xã hội công nghiệp hóa phát triển mà Sontag gọi là "vô cơ" (inorganic), "tư bản" (capitalist) và "tiêu thụ" (consumerist). Những hệ lụy ấy là gì, người dịch xin để bạn đọc tự tìm hiểu khi thư thả đọc sách này; chỉ muốn chia sẻ một chút rằng, khi dịch xong cuốn này, chúng tôi mới vỡ nhẽ tại sao chụp ảnh "tự sướng" lại đang thành đại chúng đến thế, tại sao nhiều bà mẹ ở ta dỗ con nhỏ ăn bằng cách cho chúng xem video quay các đoạn quảng cáo trên truyền hình, và ở ta có tờ tạp chí Mỹ thuật Nhiếp ảnh, của Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

------ oOo ------

"Susan Sontag đã viết một cuốn sách rất quan trọng và độc đáo... Từ nay trở đi, tất cả bàn luận hoặc phân tích về vai trò của nhiếp ảnh trong các xã hội truyền thông đại chúng thịnh vượng đều bắt buộc phải bắt đầu với cuốn sách này của bà." - John Berger

"Sau Susan Sontag, người ta phải viết về nhiếp ảnh không phải chỉ như một lực lượng trong nghệ thuật, mà là một lực lượng ngày càng hùng mạnh trong bản chất và số phận xã hội toàn cầu của chúng ta." - Newsweek

"Trang nào trong Bàn Về Nhiếp Ảnh cũng nêu lên những vấn đề quan trọng và hứng thú về chủ đề của nó, nêu lên một cách hay nhất." - The New York Times Book Review

"Một phân tích xuất sắc những chuyển biến sâu xa do các hình tượng nhiếp ảnh gây ra trong cách nhìn của chúng ta về thế giới và chính bản thân mình trong 140 năm vừa qua." - The Washington Post Book World