Tranh Dân Gian Việt Nam: Sưu Tầm Và Nghiên Cứu (Tái bản năm 2021)

Tranh dân gian Việt Nam được làm và bán lẻ vào mỗi dịp Tết, các dịp lễ trọng đại hoặc dành cho nghi thức tôn giáo hay đơn giản chỉ là thú tiêu khiển trong gia đình. Là loại tranh thủ công, tranh dân gian vừa phụ thuộc vào các mẫu tranh thịnh hành nhưng đồng thời cũng để lại dấu ấn sâu sắc do tính độc đáo của những nghệ nhân sáng tạo ra chúng. Maurice Durand đã sưu tầm và giới thiệu bộ tranh dân gian với nhiều kiểu tranh đa dạng và các chủ đề về cuộc sống thường nhật, tín ngưỡng, văn học và lịch sử.

“Công trình Tranh dân gian Việt Nam được in màu, chỉnh sửa, bổ sung và tái bản lần này có nguyện vọng cung cấp cho độc giả một cuốn sách hấp dẫn, tiện dụng trong việc tra cứu với khuôn khổ hoành tráng và được bố cục lại theo trình tự hợp lý. Công trình này đã được biên soạn nghiêm túc, tái bản trọn vẹn, hoàn toàn xứng đáng với tầm cỡ của tác phẩm là giá trị độc đáo của tranh vẽ và tính chất uyên bác trong các phân tích, bình chú của Maurice Durand. Đó cũng chính là dụng ý và sự lựa chọn của chúng tôi thể hiện qua việc biên soạn và tái bản công trình này”. -- Marcus Durand - GS. Philippe Papin (Viện Khảo cứu Cao cấp Pháp)

Thông tin tác giả

Maurice Durand (1914-1966)

Sinh năm 1914 ở Hà Nội, Maurice Durand là con trai của một nhà Hán học người Pháp và mẹ ông là người Việt quê gốc ở Kiến An. Ông là một trong những nhà nghiên cứu song ngữ hiếm hoi của Viện Viễn Đông Bác cổ sở hữu hai nguồn văn hóa Pháp, Việt và có mối liên hệ mật thiết với chữ Hán.

Maurice Durand vừa là nhà sử học, ngữ văn học, nhà phê bình văn học và nhà phân tích mỹ thuật. Ông đã để lại nhiều công trình nghiên cứu tầm cỡ như Điện thần và phương thức hầu đồng ở Việt Nam, Nhập môn văn học Việt Nam, Tri thức về Việt Nam, Lịch sử thời Tây Sơn, Truyện Nôm Việt Nam... và nhiều công trình dịch, hàng trăm bài viết và một số lượng bản thảo đồ sộ chưa từng được xuất bản.

Để tri ân Maurice Durand, chúng tôi đã gìn giữ những hình ảnh dân gian mỏng manh ngày xưa thường được bán lẻ ở cửa hàng hoặc bán dạo trên phố vào các dịp Lễ, Tết. Tranh dân gian hiếm khi được làm ra với mục đích sử dụng lâu dài nên hiện giờ chúng chỉ còn được lưu lại trong bộ sưu tập độc nhất vô nhị này. Đây là một bộ tranh ấn tượng nhờ sự phong phú và đa dạng về chủ đề, màu sắc và dữ liệu. Tuy nhiên, nhà sử học lớn về Việt Nam, Maurice Durand, không chỉ hài lòng với việc sưu tập chúng mà còn dịch sang Pháp ngữ và nghiên cứu một cách tỉ mỉ công phu. Trong công trình này, tác giả chỉ ra bí quyết để hiểu và giải các mật ngữ ẩn chứa trong tranh dân gian truyền thống vốn chỉ dành cho tầng lớp bình dân nhưng chúng cũng được nuôi dưỡng, gợi hứng không ít từ nguồn tri thức bác học.

Ấn bản Việt ngữ này ngoài lợi ích khoa học còn là lời tri ân dành cho tác giả Maurice Durand, nhà ngữ văn, nhà bác học, người đã công bố nhiều công trình tầm cỡ và là người bạn chí thiết của dân tộc và văn hóa Việt Nam.

Tranh dân gian Việt Nam được làm và bán lẻ vào mỗi dịp Tết, các dịp lễ trọng đại hoặc dành cho nghi thức tôn giáo hay đơn giản chỉ là thú tiêu khiển trong gia đình. Là loại tranh thủ công, tranh dân gian vừa phụ thuộc vào các mẫu tranh thịnh hành nhưng đồng thời cũng để lại dấu ấn sâu sắc do tính độc đáo của những nghệ nhân sáng tạo ra chúng. Maurice Durand đã sưu tầm và giới thiệu bộ tranh dân gian với nhiều kiểu tranh đa dạng và các chủ đề về cuộc sống thường nhật, tín ngưỡng, văn học và lịch sử.