Vườn Xưa Dạo Bước

Ai yêu sách hẳn không còn lạ gì với cái tên học giả Nguyễn Hiến Lê – một nhà văn, nhà giáo, tác giả, dịch giả của hàng trăm đầu sách thuộc nhiều lĩnh vực như: Văn học, triết học, giáo dục, chính trị, kinh tế… Trong đó nhiều cuốn đã trở thành “Sách gối đầu giường” như Đắc Nhân Tâm, Quẳng Gánh Lo Đi Và Vui Sống, Bảy Bước Đến Thành Công, Dạy Con Theo Lối Mới, Sử Ký Tư Mã Thiên, Bài Học Do Thái, Kinh Dịch,…

Ai là người biết suy tư thì bước qua một tuổi nào đó, ít gì trong đời cũng có một vài lần thắc mắc về đời sống, lối sống của mình, xét lại xem những điều mà từ trước mình vẫn tin là đúng, là thiện – tin một cách dễ dàng vì tưởng ảnh hưởng của giáo dục, và tập dục – có thực là đúng, là thiện không, cư xử với mọi người như vậy có phải không, vợ con như vậy có hợp lý không, đối với chính quyền độc tài thì thái độ phải ra sao, thế nào là yêu nước, khi nào thì nên giúp người, kiếm tiền để làm gì đây và sống để làm gì đây ? … vân vân … Nếu là một vĩ nhân thì sau những lần trầm tư đó, như Đức Thích Ca dưới gốc cây bồ đề, Đức Ki Tô ở trong núi – chẳng những nhân sinh quan thay đổi hẳn mà còn gây được một cuộc cách mạng trong xã hội, ảnh hưởng tới hậu thế nữa, không phải là một vĩ nhân thì sau vài đêm trằn trọc hoặc vài ngày thơ thẩn bên bờ suối, trên bãi biển, ta cũng tìm lại được sự bình tĩnh trong lòng, ta thỏa thuận với ta hơn, do đó, thỏa thuận với đời hơn, vì sự bất mãn về đời, nguyên do chỉ tại sự bất mãn về bản thân ta, tại ta sống mâu thuẫn với những quy tắc của ta, chứ không có gì khác. Thường thường, phải gặp một ta họa, chúng ta mới ôn lại tất cả dĩ vãng, xét lại tất cả những tin tưởng của mình một cách triệt để, và khi cuộc khủng hoảng qua rồi, mười người thì có tới chín người tìm lại được lẽ sống, hân hoan thốt lên câu: “Đời vẫn là đáng sống”.