Cuốn sách nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục tài chính, thường được dạy ở nhà thay vì trường học. Robert Kiyosaki mô tả hai hình mẫu: người cha nghèo và người cha giàu, cho thấy sự khác biệt trong tư duy về tiền bạc. Người giàu buộc tiền bạc làm việc cho mình thông qua việc đầu tư vào tài sản thay vì tiêu sản. Sách cũng đề cập đến 4 lĩnh vực chuyên môn của thông minh tài chính: kế toán, đầu tư, hiểu biết thị trường và pháp luật. Ngoài ra, cách vượt qua nỗi sợ, sự hoài nghi, lười biếng, thói quen tiêu xài xấu và kiêu ngạo cũng được nhấn mạnh để đạt được sự thành công tài chính.
Nguyên Nhân Người Giàu Giàu Hơn Người Nghèo
Một trong những nguyên nhân khiến người giàu ngày càng giàu, người nghèo ngày càng nghèo, còn giới thượng lưu thì thường mắc nợ, chính là vì chủ đề tiền bạc thường được dạy ở nhà chứ không phải ở trường.
Hầu hết chúng ta học cách xử lý tiền bạc từ cha mẹ mình, và thường thì người nghèo không dạy con về tiền bạc mà chỉ khuyến khích đến trường và học hành chăm chỉ. Rồi đứa trẻ có thể tốt nghiệp với một số điểm xuất sắc nhưng lại thiếu kiến thức về quản lý tiền bạc, vì trường học không dạy về chuyện tiền nong mà chỉ tập trung vào việc giáo dục sách vở và những kỹ năng nghề nghiệp.
Hai Người Cha của Robert Kiyosaki
Robert Kiyosaki, tác giả của bộ sách “Dạy Con Làm Giàu”, được may mắn lớn lên với sự giáo dục của hai người cha. Một người cha ruột có học thức cao, từng giữ chức vụ cao cấp trong nghề nghiệp chuyên môn nhưng chưa bao giờ thoát khỏi những áp lực về tài chính. Robert Kiyosaki gọi ông là người cha nghèo, còn người cha nuôi có trình độ học vấn thấp hơn nhưng lại là một nhà kinh doanh tài ba. Những kiến thức và kỹ năng trong kinh doanh đã giúp ông tận hưởng một cuộc sống tự do và luôn chủ động về tài chính. Trong cuốn sách, Robert Kiyosaki gọi ông là người cha giàu.
Cả hai người cha đều rất tôn trọng việc giáo dục và học hỏi, nhưng họ lại bất đồng trong việc xác định những kiến thức quan trọng. Người cha nghèo dạy ông cách viết một lá thư xin việc sao cho ấn tượng để có được công việc tại một công ty tốt, trong khi người cha giàu dạy ông cách viết một dự án kinh doanh tài chính để tạo ra công việc và mua lại các công ty tốt.
Tư Duy Về Tiền Bạc và Sự Khác Biệt Giữa Người Giàu và Người Nghèo
Robert Kiyosaki nhận thấy rằng người ta định hình cuộc sống của họ qua suy nghĩ của chính mình. Người cha nghèo của ông từng phàn nàn rằng, “Tôi sẽ không bao giờ giàu lên nổi,” và lời tiên đoán đó đã thành sự thật. Còn người cha giàu của ông luôn nói những câu như, “Tôi là một người giàu.” Ngay cả khi gặp thất bại thảm hại sau một vụ đầu tư lớn, ông vẫn tự tin rằng mình là người giàu. Ông nhấn mạnh sự khác biệt giữa nghèo và phá sản: Phá sản chỉ là tạm thời, nhưng nghèo thì là vĩnh viễn.
Trong khi người cha nghèo thường nói, “Ham mê tiền bạc là nguồn gốc của mọi điều xấu,” thì người cha giàu lại cho rằng, “Thiếu thốn tiền bạc là nguồn gốc của mọi điều xấu.” Người cha nghèo có thể nói, “Tôi không mua được vật đó,” trong khi người cha giàu lại cấm nói câu này, thay vào đó là câu hỏi, “Làm thế nào để mua được vật đó?”
Một bên là câu khẳng định, đóng lại những tia hy vọng và chấp nhận bỏ cuộc. Bên kia là câu hỏi, mở ra những hướng suy nghĩ mới để thực hiện điều mong muốn.
Từ khác biệt trong cách nghĩ về tiền, người giàu và người nghèo cũng có hai cách đối xử trái ngược với tiền bạc. Người nghèo và tầng lớp trung lưu làm việc vì tiền, còn người giàu buộc tiền bạc phải làm việc cho mình. Những người có tiền thường thích nói về chủ đề tiền bạc, trong khi những người gặp khó khăn về tài chính lại tránh nói đến chuyện tiền bạc, kinh doanh hay đầu tư vì cho rằng như vậy là khiếm nhã.
Chu Trình Tiền Bạc và Cái Bẫy Chuột Chạy
Nhiều người tuyên bố không quan tâm đến tiền bạc nhưng lại làm việc 8 giờ mỗi ngày để kiếm tiền. Điều này thực chất là cách né tránh của những người nghèo, vì tâm hồn họ đang chịu đựng những nỗi lo sợ và lòng ham muốn.
Nỗi lo sợ và lòng ham muốn là hai yếu tố tạo nên mức giá của mỗi người và chi phối cuộc sống của họ. Nỗi lo không có tiền buộc họ phải làm việc, trong khi lòng ham muốn khiến họ nghĩ đến những điều tuyệt vời mà tiền bạc có thể mua được như căn nhà, xe hơi, đồ thời trang, chuyến du lịch hay các dịch vụ giải trí khác. Tuy nhiên, những niềm vui do tiền bạc mang lại thường rất ngắn ngủi và họ cần tiền để có được những niềm vui tiếp theo, dẫn đến việc tiếp tục làm việc. Họ chạy theo tiền bạc để thỏa mãn lòng ham muốn, tin rằng nhiều tiền sẽ giải quyết mọi vấn đề. Tuy nhiên, thực tế là khi có nhiều tiền hơn, họ lại gia tăng các chi phí, rơi vào vòng luẩn quẩn: đi làm, kiếm tiền, trả hóa đơn, và lặp lại.
Robert Kiyosaki gọi đây là cái bẫy chuột chạy. Tiền bạc điều khiển cảm xúc và làm chủ cả tâm hồn họ. Nhiều người cảm thấy tuyệt vọng và căng thẳng dù có nhiều tiền. Do đó, điều đầu tiên cần giải quyết là làm chủ được nỗi lo sợ và lòng ham muốn. Nếu không, họ sẽ chỉ là những nô lệ được trả lương cao.
Hầu hết mọi người không nhận ra rằng, trong cuộc sống, vấn đề không phải là kiếm được bao nhiêu tiền, mà là giữ được bao nhiêu tiền và làm cho nó sinh sôi nảy nở như thế nào.
Tài Sản và Tiêu Sản
Trước khi học cách điều khiển tiền bạc, cần phân biệt hai khái niệm: tài sản và tiêu sản. Người giàu kiếm được tài sản, trong khi người nghèo và người trung lưu chỉ thu được tiêu sản nhưng lại nghĩ rằng họ đã kiếm được tài sản. Tài sản là những thứ bỏ tiền vào túi mình như cổ phần, ngân phiếu, giấy ghi nợ, bất động sản có dòng tiền, bằng quyền sở hữu trí tuệ. Tiêu sản là những thứ lôi tiền ra khỏi túi, như các loại thuế, thức ăn, tiền thuê nhà, quần áo, giải trí, đi lại, và các khoản nợ.
Học cách khiến tiền bạc làm việc cho mình là học cách tạo ra nhiều tài sản thay vì bị hấp dẫn mù quáng bởi lòng ham muốn sở hữu tiêu sản. Các cuộc vật luận tài chính bắt nguồn từ những thói quen tiêu xài và sự thiếu kiến thức về tiêu sản và tài sản. Mọi người đi làm, kiếm tiền, kết hôn, sinh con, mua nhà, mua xe, mua tiêu sản khác, rồi lại kiếm tiền, tiếp tục vật lộn tài chính, vì những người xung quanh cũng làm như vậy mà không tự hỏi ý nghĩa của những điều này.
Một ngôi nhà đẹp là một sự đầu tư rất lớn đối với nhiều người, nhưng nó không phải là tài sản mà là tiêu sản, vì nó làm cho tiền ra khỏi túi nhiều hơn. Khi sử dụng số tiền kiếm được để mua một ngôi nhà đắt tiền, người ta đang đánh mất:
- Mất thời gian và vốn: Nếu số tiền đó được sử dụng để mua một tài sản có khả năng sinh lời, không những không phải trả các khoản chi phí bảo quản liên quan đến mua nhà mà còn có thêm tiền sinh ra từ tài sản đó. Ngôi nhà chỉ lôi tiền ra khỏi túi.
- Mất cơ hội rèn luyện: Sử dụng số tiền đó cho các vụ đầu tư sẽ giúp tích lũy kinh nghiệm, trở thành nhà đầu tư sáng dạn và dễ dàng kiếm được nhiều tiền hơn.
Hàng triệu người theo đuổi nghề nghiệp một cách thành công nhưng vẫn gặp nhiều khó khăn về tài chính. Họ làm việc không hài lòng nhưng không giàu. Nếu mệt mỏi với công việc hiện tại hoặc không kiếm đủ tiền cho cuộc sống, cần thay đổi công thức kiếm tiền.
Kiến Thức Tài Chính và Kỹ Năng Quản Lý Tiền Bạc
Khi nói về kiếm tiền, nhiều người chỉ biết cố gắng làm việc chăm chỉ vì trường học được thiết kế để tạo ra những người lao động tốt, không phải những ông chủ giỏi. Họ sử dụng kỹ năng nghề nghiệp để kiếm tiền nhưng thiếu kỹ năng sử dụng tiền. Khi kiếm được tiền, họ không biết làm gì với chúng, giữ chúng bao lâu, và làm thế nào để tiền đó làm việc cho mình.
Người nghèo và người trung lưu luôn gặp khó khăn về tài chính vì thu nhập chính là tiền lương. Khi lương tăng, thuế và các chi phí cũng gia tăng. Không có gì đảm bảo rằng công ty hiện tại sẽ không gặp vấn đề, và nếu phải bắt đầu lại tại công ty mới, khả năng cao là họ sẽ gặp khó khăn về công việc và mức lương thấp hơn. Phụ thuộc hoàn toàn vào tiền lương là một điều mạo hiểm.
Do đó, để an toàn, cần sở hữu những tài sản thực sự, những thứ có giá trị, tạo ra thu nhập hoặc có khả năng tăng giá. Người giàu thường sở hữu tài sản là những công việc kinh doanh không cần sự có mặt của họ, được người khác quản lý và vận hành. Nếu họ phải làm việc tại đó, nó không còn là kinh doanh mà trở thành công việc mất thời gian.
Nhiều người nhầm tưởng rằng sự giàu có được đo bằng số tiền kiếm được. Tuy nhiên, thước đo sự giàu có là khả năng tồn tại lâu dài nếu ngừng làm việc hôm nay. Điều tốt nhất của tiền bạc là chúng làm việc 24 giờ mỗi ngày và không bao giờ đòi hỏi. Người giàu xây dựng tài sản trước, sau đó sử dụng thu nhập từ tài sản để mua những thứ xa xỉ. Người nghèo và người trung lưu lại mua những thứ xa xỉ trước vì muốn trông giàu có. Do đó, người giàu bắt tiền bạc làm việc để mua những thứ xa xỉ, trong khi người nghèo dùng mồ hôi và máu để mua.
Quản Lý Tiền Bạc và Tạo Ra Quyền Lực
Người nghèo thường sợ chính quyền vì họ chỉ có một mình, trong khi người giàu luôn tìm cách giảm thiểu tối đa các gánh nặng từ chính quyền. Người giàu không làm việc một mình, họ bảo vệ tiền bạc và các lợi ích của mình trong các liên đoàn, tức là thành lập công ty hoặc thiết lập tổ chức kinh doanh. Họ thuê luật sư giỏi, kế toán giỏi và các chuyên gia giỏi – những người thông minh hơn họ để tư vấn và giải quyết các vấn đề. Chi thức cộng với tiền bạc tạo ra quyền lực to lớn. Người giàu thường trả lương hậu hĩnh cho những người giúp phát triển tài sản, như môi giới và các nhà chuyên môn. Người nghèo thường tự đi bán nhà mà không qua môi giới vì không xem trọng thời gian của mình.
Thông Minh Tài Chính và Các Lĩnh Vực Chuyên Môn
Để sở hữu công ty riêng, cần phát triển thông minh tài chính, bao gồm 4 lĩnh vực chuyên môn:
- Kế toán: Kỹ năng đọc và hiểu các bản kê tài chính để nhận biết điểm mạnh và yếu của bất kỳ công ty kinh doanh nào.
- Đầu tư: Các chiến lược và công thức để tiền kiếm ra tiền.
- Hiểu biết thị trường: Nắm bắt nguyên lý cung và cầu.
- Hiểu biết pháp luật.
Người giàu có khả năng sáng tạo và dám bảo hiểm hơn. Hầu hết mọi người chỉ biết làm việc tích cực, tiết kiệm và vay mượn để giải quyết vấn đề tài chính. Người giàu sáng tạo ra nhiều giải pháp tài chính khác nhau, tạo vận may cho chính mình, nắm bắt và cải thiện các tình huống xảy ra. Một số người có thể làm giàu từ hai bàn tay trắng chỉ với ý tưởng và các thỏa thuận.
Gieo Trồng Tài Sản và Học Hỏi Qua Thất Bại
Gieo trồng những tài sản nhỏ là bước đầu tiên. Một số hạt sẽ lớn lên và một số hạt có thể không. Tuy nhiên, quá trình học hỏi qua những lần té ngã là cần thiết để tiến bộ. Lý do chính khiến hầu hết mọi người không giàu lên được là do sợ mất mát. Trước khi đầu tư, cần đặt câu hỏi về thời gian lấy lại tiền. Có thể mất tiền, nhưng chỉ nên sử dụng số tiền có thể chấp nhận mất. Tiền bạc nên được coi như một môn quần vợt: chơi tích cực, phạm lỗi rồi sửa chữa, qua đó ngày càng giỏi hơn.
Thế giới hiện nay đầy những người tài năng, thông minh, được giáo dục tốt và có năng khiếu. Tuy nhiên, sự thật là tài năng thôi thì không đủ. Người nghèo và người trung lưu thường kết thúc việc học sau khi tốt nghiệp, tập trung vào công việc ổn định để kiếm tiền và trang trải cuộc sống. Người giàu coi học tập là việc cả đời, không gò bó bản thân vào một lĩnh vực chuyên môn cụ thể, luôn sẵn sàng học thêm những điều mới và tham gia vào các lĩnh vực mới.
Hầu hết mọi người có thể làm một chiếc bánh hamburger ngon hơn McDonald’s, nhưng họ không kiếm được nhiều tiền như McDonald’s bởi không xây dựng được hệ thống kinh doanh xuất sắc. Lý do khiến nhiều người tài năng phải chịu cảnh nghèo là vì họ tập trung vào việc làm bánh ngon hơn là kỹ năng phân phối và bán bánh. McDonald’s không làm bánh ngon nhất, nhưng họ bán và phân phối những chiếc bánh trung bình tốt nhất. Kỹ năng bán hàng và tiếp thị là những kỹ năng quan trọng nhất, khó học đối với nhiều người vì sợ bị từ chối. Khả năng bán hàng và giao tiếp không chỉ hữu ích trong giao tiếp với khách hàng mà còn trong các mối quan hệ khác như nhân viên, ông chủ, vợ, chồng hay con cái. Đây là kỹ năng cơ bản đem đến sự thành công cá nhân và cần được liên tục luyện tập, mở rộng kiến thức. Càng giao tiếp tốt, điều hành tốt và tự chủ được nỗi sợ bị từ chối, cuộc sống sẽ càng dễ dàng.
Cách Cho và Nhận của Người Giàu So Với Người Nghèo
Một khác biệt lớn giữa người giàu và người nghèo trong cách cho và nhận là người giàu thường cho đi trước để nhận lại sau. Họ tin rằng cho đi càng nhiều thì sẽ nhận lại càng nhiều, thường đóng góp cho các nhà thờ, hội từ thiện, học viện. Cho tiền để có thêm tiền là bí quyết của hầu hết các gia đình giàu có. Trong khi đó, người nghèo và người trung lưu thường ngược lại, không dám cho đi hoặc chỉ cho đi khi đã nhận được. Nhiều người nói rằng họ sẽ làm từ thiện khi dư tiền, nhưng thực tế họ không bao giờ có tiền dư.
Sức mạnh của việc cho đi không chỉ giới hạn trong tiền bạc mà còn bao gồm nhiều khía cạnh khác. Để nhận được thứ gì đó, cần cho đi thứ đó trước. Nếu muốn buôn bán, hãy giúp người khác buôn bán để sau này có thể bán được hàng. Nếu muốn nhận nhiều kiến thức, hãy chia sẻ kiến thức mình có. Dạy một ai đó cũng là một cách cho đi, giúp học hỏi thêm kiến thức.
Nguyên Nhân Thất Bại Dù Hiểu Biết Về Tài Chính
Nhiều người chủ doanh nghiệp lo rằng khuyến khích nhân viên kinh doanh riêng sẽ có hại cho công việc hiện tại của công ty. Tuy nhiên, thực tế khi nhân viên có mục tiêu phấn đấu, họ sẽ chăm chỉ và khao khát tích lũy nhiều tiền hơn bằng cách phát triển thành nhân viên tốt hơn. Cần mở rộng tầm nhìn với những gì đang có để quyền lực trong cuộc sống cũng được mở rộng.
Kiến thức về tài chính có thể học được, nhưng để thực hành và phát triển giá trị tài sản không phải ai cũng làm được.
Có 5 lý do khiến những người dù hiểu biết về tài chính vẫn thất bại:
- Sự lo sợ: Lo sợ sẽ kìm hãm, khiến không dám hành động hoặc nản chí khi thất bại, dẫn đến việc chậm tiến bộ. Không có người giàu nào chưa từng mất tiền. Do đó, không nên để nỗi đau mất tiền lấn át mong muốn thực sự. Thất bại nên được xem là cảm hứng để đạt được chiến thắng.
- Sự hoài nghi: Hoài nghi làm giảm khả năng đạt được lợi nhuận lớn. Cần có can đảm để không bị ảnh hưởng bởi những lời đồn dựa trên sự lo sợ. Các nhà đầu tư thành công thường dám đi ngược lại đám đông. Đám đông thường đến trễ và dễ bị lạc hậu. Khi một cơ hội đầu tư được đưa lên trang nhất của một tờ báo lớn, cơn sóng đó thường đã đến hồi tàn. Nhà đầu tư khôn ngoan không cố gắng điều chỉnh thị trường, họ sẽ tìm kiếm cơ hội tiếp theo và vào đúng thời điểm khi sóng mới đến. Họ đầu tư khi cơ hội chưa phổ biến và kiếm lợi nhuận ngay khi mua, không chờ đến khi bán.
- Sự lười biếng: Lười biếng là rào cản thành công, nhưng nhiều người không nhận ra rằng những người bận rộn thường là những người lười biếng nhất. Họ bận rộn để né tránh việc đối mặt với vấn đề thực sự. Nhiều nhà kinh doanh giữ mình bận rộn để tránh củng cố và vun đắc mối quan hệ gia đình. Nhiều nhân viên dùng sự bận rộn để lười thay đổi và học hỏi thêm. Đánh bại sự lười biếng bằng sự khao khát và một chút tham lam. Cần khao khát và mong muốn về một cuộc sống tốt đẹp, đưa ra lý do thúc đẩy muốn giàu có, kết hợp giữa điều muốn và không muốn. Ví dụ: “Không muốn phải làm việc đầu tắt mặt tối suốt đời, muốn tự do làm điều mình thích, quản lý thời gian và cuộc sống, muốn rảnh rỗi đi du lịch vòng quanh thế giới.”
- Thói quen tiêu xài xấu: Cuộc sống phản chiếu thói quen cá nhân. Cần hình thành thói quen luôn đặt câu hỏi làm thế nào để đạt được điều mình muốn, thay vì bào chữa cho sự lười biếng không hành động. Thói quen và hành động hàng ngày tạo nên kết quả lớn. Cần hình thành thói quen tài chính là luôn chia phần cho mình trước. Người nghèo và người trung lưu thường thanh toán thuế và hóa đơn trước rồi mới chia phần cho mình, dẫn đến không còn gì. Việc này mang lại cảm giác thoải mái nhưng lại làm họ trở nên lười biếng. Ngược lại, khi chia phần cho mình đầu tiên, sau đó mới nộp thuế và chi trả hóa đơn, sẽ tạo áp lực để tìm kiếm nhiều cách có thêm thu nhập.
- Sự kiêu ngạo: Sự kiêu ngạo là lý do rất nguy hiểm. Khi nhận thấy mình không hiểu biết về một lĩnh vực nào đó, cần tự giáo dục bằng cách tìm chuyên gia hoặc đọc sách về lĩnh vực đó. Nhiều người dùng sự kiêu ngạo như một tấm bình phong để che giấu sự thiếu hiểu biết. Khi thiếu hiểu biết kết hợp với cái tôi quá lớn, thất bại là điều không thể tránh khỏi.
Kết Luận
Vậy là đã khám phá các nội dung của tập thứ nhất trong tổng số 13 tập của bộ sách “Dạy Con Làm Giàu”. Kênh Tóm tắt sách cùng TuClass sẽ tiếp tục tóm tắt những tập tiếp theo trong thời gian tới.
Cảm ơn quý vị đã lắng nghe. Hẹn gặp lại trong những bản tóm tắt sách tiếp theo.
Link mua sách: https://tuclass.com/sach/day-con-lam-giau-01-de-khong-co-tien-van-tao-ra-tien-tai-ban-2022/
